‘Ik wil gewoon Fiep de heks lezen’

In de herfstvakantie, vers van start in groep 3, kwam de oudste dochter thuis met een leesbingo. Onder de tafel, op de kop, in bad, in je pyjama; lezen op vijftien verschillende manieren. Ze las ‘Fiep de heks doet wat geks’, wij legden het vast op film. Het lezen ging soms nog aarzelend, diverse bladzijden stonden er pas bij de vijfde ‘take’ goed op. Terwijl je op je hoofd staat een boek vasthouden en bijwijzen met je vinger blijkt bijvoorbeeld nog best een uitdaging. Een heel project, dat Fiep een goed verankerde plek in haar geheugen gaf; leren lezen, daar hoort Fiep bij.

Fiep, en Piep, uit ‘Hiep hiep, daar is Piep’. Haar lievelingsboek op school, dat gaf ze al vaak duidelijk te kennen. Hadden ze Piep niet bij de bieb, kon ze het krijgen voor de Kinderboekenweek, of zou de Sint het mee willen brengen? Ik besteedde er eerlijk gezegd niet heel veel aandacht aan, had Piep onterecht ondergebracht in de categorie ‘boeken die je vooral leest om te leren lezen en waar je na een keer lezen niet echt meer naar omkijkt; lekker lezen op school maar er zijn andere boeken waar ik liever geld aan uitgeef’. Hoe blij bleek de spruit toen ze het boek uiteindelijk kreeg van een vriendin; geen afgeschreven biebboek werd ooit zo gekoesterd.

Na Piep en Fiep snoepten Pluk en Pluis, Sammie en Bob Popcorn menig uurtje slaap van de nacht, tot lezen iets was waar niet meer over nagedacht hoeft te worden, iets dat, los van wat gekke leenwoorden, vrijwel moeiteloos verloopt.

‘Dat is voor jou toch veel te makkelijk’, breng eens een uurtje door op de kinderafdeling van de bieb en je hoort het geheid een paar ouders zeggen. Leren lezen, dat lijkt soms een weg omhoog; sneller, beter, moeilijker. Na goed gemaakte leestoetsen volgen moeilijkere boeken op school, en een kind dat na het voorlezen zelfstandig verder gaat in ‘Adiba, de oude heks in de eikenboom’ druk je niet snel een strip voor beginnende lezers in de handen.

‘Ik weet niet wat ik wil lezen, ik wil gewoon spelen’, mopperde dochterlief een aantal avonden aaneen. Waarop ik enthousiast de volgende Bob Popcorn en Marie Boe onder haar neus schoof, deze dan misschien? Nee, dat was het niet, niet van die dikke boeken graag, ze moest ze in één avond uit kunnen lezen. Pas na een week en een berg Donald Duckjes later greep ze zelf naar Fiep de heks, om vervolgens toch door te gaan met het dikke Pluk en Pluis, omdat de juf het voorlas. Lekker bekend, lekker vertrouwd.

‘Parents are under the impression that they want their child to be happy. Children are under the impression that their parents want them to be happy the way their parents think they ought to be happy.’ De oorzaak van de grootste conflicten tussen ouders en kinderen, volgens de Amerikaanse cognitief psycholoog Daniel Willingham. Hij trekt dit in zijn boek ‘Raising kids who read’ door naar het lezen. Je wilt dat je kinderen met plezier lezen, niet dat ze op dezelfde manier als jij plezier beleven aan lezen. Wellicht smul je zelf van zo dik mogelijke Russische klassiekers terwijl je kind intens geniet van horror stripverhalen, ieder zijn liefhebberij.

Het inslikken van expliciete oordelen over wat je kind leest is één ding, de impliciete boodschappen sijpelen vrees ik toch makkelijker dan je denkt door in het kinderbrein. Een terloopse opmerking van oma over een even oud neefje dat zelf Abeltje leest, de lovende reacties na het lezen van een dik boek, het onderlinge vergelijken met vriendinnen, ‘welk niveau lees jij al?’, en, om de hand in eigen boezem te steken, een enthousiaste ouder die aanprijst wat ze zelf als kind leuk had gevonden, lekker dikke boeken.

Goed luisteren naar je kind dus, het kan nooit kwaad om dat weer eens aan te scherpen. Wat maakt Piep en Fiep leuk? Waarom wil je een boek graag in één avond uit kunnen hebben? Is het belangrijk dat er plaatjes in een boek staan? Vind je het leuk om boeken uit een serie te lezen? Zullen we weer eens samen lezen in een ‘zelfleesboek’? Het levert leuke gesprekken op, legt de wereld bloot achter steeds uit bed komen, ‘want ik wil niet nog even lezen en dan lekker slapen maar spelen en mezelf nog uren wakker houden’.

Nu maar eens snel Dogman reserveren bij de bieb. Vraagt ze ook al maanden om, maar heb er zelf weinig mee dus het verzoek raakte zoek in het tumult van het dagelijks leven.