Zomer 2009, Michael Jackson overleed. Het was de eerste keer dat ik bewust naar zijn muziek luisterde, een feit dat de vriendin met wie ik vakantie vierde van haar stoel liet vallen. Diezelfde vriendin stelde twee jaar eerder een viertal CD’s samen met muziek die iedereen volgens haar zou moeten kennen, ik hoorde de meeste liedjes voor het eerst. Het is duidelijk, mijn muzikale opvoeding was vrij beperkt. We luisterden heerlijke Afrikaanse muziek en musiceerden zelf veel, maar van muziek wist en weet ik vrij weinig.

De omgeving waarin je opgroeit heeft natuurlijk invloed op je kennis, kunde en liefhebberijen. Een kind van fanatieke vogelaars zal meer van vogels weten, een kind dat op een boerderij opgroeit meer van planten en dieren en met ouders die elke dag formule 1 kijken ontwikkel je vanzelf je kennis over snelle auto’s. Ieder zijn liefhebberij, gelukkig maar, dat maakt de samenleving kleurrijk.

Is het gerechtvaardigd om lezen een andere plaats toe te kennen dan willekeurig welke andere liefhebberij? Ik gun het elk kind om te leren verdwalen in een boek, om uit te vinden van welk boek hij of zij blij wordt, om te reizen naar andere werelden. Dat er voor elk kind een geschikt boek te vinden is staat voor mij, en velen met mij, wel vast. Maar de ouders die niks met lezen hebben, moeten die ook investeren in een leesopvoeding? Kan dat überhaupt, liefde voor boeken overdragen als je het zelf niks vindt? Zou ik op mijn kinderen een passie voor voetbal, hockey of formule-1 kunnen overdragen? Lijkt me heel ingewikkeld.

Lezen lijkt een aparte plaats in te nemen op de lijst van liefhebberijen. Al vind je het niet leuk, het is in elk geval noodzakelijk.

Kinderen vergroten hun woordenschat, empathisch vermogen en leren zich beter concentreren, allemaal door veel te lezen, en vroeg te beginnen met voorlezen. Een sociaalvaardig kind met een groot vocabulaire en een bloeiende carrière in het verschiet, dat wil natuurlijk elke ouder. Toch is noodzaak op zichzelf vrees ik een te armoedige drijfveer voor een inspirerende leesopvoeding. Tandenpoetsen van een tegenstribbelende peuter doe je uit noodzaak. Leuke nieuwe boeken zoeken en wekelijks naar de bieb of boekhandel met je kind, dat laat je varen als je het enkel doet omdat het belangrijk is.

Gelukkig kunnen ouders het zichzelf makkelijk maken! Je kunt iemand anders laten bedenken welke boeken de moeite waard zijn. Een kennis vroeg op zijn verjaardag ooit tips, voor bijvoorbeeld goede boeken, toneelstukken en films, het zoeken naar de pareltjes tussen al die boeken die verschijnen is het meeste werk.

Heb je geen zin of tijd om te zoeken? Dan ga je allereerst natuurlijk naar de bibliotheek. Nu je daar even niet kan rondsnuffelen of om tips kunt vragen kun je bij diverse bibliotheken terecht voor een verrassingstas, makkelijker kan het bijna niet.

Wil je ook na deze lockdown op een makkelijke manier boeken op je deurmat? Dan helpt Eline Rottier je graag verder. Alweer bijna tien jaar geleden richtte zij boekwijzer op, waarmee ze je voorziet van tiplijsten, gebaseerd op de leeftijd en interesses van je (klein)kind. De grove selectie is dus al gedaan, je hoeft alleen uit te kiezen welke boeken je graag zou lezen en krijgt ze thuisgestuurd. Of naar school gestuurd, want ook lang niet alle leerkrachten hebben tijd in zin om zich te verdiepen in recent verschenen jeugdliteratuur.

Als je dan de makkelijke toestroom van leuke, interessante boeken goed geregeld hebt ga je misschien als ouder zelfs wel genieten van het voorlezen, of zelf kinderboeken lezen. Dat is volgens mij de meest duurzame basis van een gedegen, liefdevolle leesopvoeding. Die woordenschat, concentratie en empathie volgen vanzelf.